ബാലാമണിയമ്മ 'മതിലുകള്‍' എന്ന പേരില്‍
ഒരു കവിത എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. വിദ്യാഭ്യാസത്തിലും വിജ്ഞാനത്തിലും ഉല്‍ക്കര്‍ഷേച്ഛുവായ ഒരു അമ്മ മുലകുടി മാറിയിട്ടില്ലാത്ത തന്റെ കുഞ്ഞിനെ വീട്ടിലാക്കി വിദേശത്തു വിദ്യാഭ്യാസത്തിനായി പോകുന്നു. ഉപരിപഠനത്തിനു ശേഷം അവര്‍ മടങ്ങിയെത്തുന്ന സന്ദര്‍ഭത്തെയാണ് കവി ആവിഷ്‌ക്കരിക്കുന്നത്. ഉജ്ജ്വലമായ വൈകാരികതയുടേയും ഭാവതീവ്രതയുടേയും മുഹൂര്‍ത്തങ്ങളെ ഈ കവിത സൃഷ്ടിക്കുന്നു. അന്നത്തെ മുലകുടി മാറാത്ത കുഞ്ഞിനെയാണ് അമ്മ മനസ്സില്‍ വഹിക്കുന്നതെങ്കിലും ഇപ്പോള്‍ അവന്‍ കൊച്ചു കുഞ്ഞല്ല. വളര്‍ന്നു ബാലനായിരിക്കുന്നു. അമ്മയെ തോല്‍പ്പിക്കാന്‍ അവന്റെ ശൈശവം ഒളിച്ചു പോയിരിക്കുന്നു. അവള്‍ വണ്ടിയിറങ്ങുമ്പോള്‍, അച്ഛന്റെ പിന്നില്‍ മുഖം കുമ്പിട്ട് അന്യനായി നില്‍ക്കുന്ന ബാലനെ കാണുന്നു. അമ്മയ്ക്കും മകനും ഇടയില്‍ ഒരു വന്‍മതിലുണ്ടായി തീര്‍ന്നിരുന്നുവോ എന്നു കവിഹൃദയം കേഴുന്നു.'മതിലുകള്‍'എന്ന കവിത ബാലാമണിയമ്മയുടെ ജീവിതദര്‍ശനത്തിന്റെയും സാമൂഹികമായ ഉല്‍ക്കണ്ഠകളുടെയും സൃഷ്ടിയായിരുന്നു. ആ ജീവിതദര്‍ശനത്തില്‍ കാലഘട്ടത്തിന്റെ ചരിത്രം ഇടപെട്ടു നിര്‍മ്മിക്കപ്പെട്ടതാണ് ആ കവിത എന്നു പറയണം. അന്തര്‍ജ്ജനങ്ങളോ വീട്ടമ്മമാരോ മാത്രമായി കഴിച്ചു കൂട്ടിയിരുന്ന സ്ത്രീകളുടെ ജീവിതം മാറ്റത്തിനു വിധേയമാകുന്ന സന്ദര്‍ഭം ആഗതമാകുന്നു. മാതൃത്വവും ശുശ്രൂഷയും അടുക്കളജോലിയും മാത്രം സ്ത്രീകളുടെ കര്‍മ്മമേഖലകളെന്ന് ഉറപ്പിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന കാലത്തിന് വിള്ളലേല്‍ക്കുന്നു. സ്ത്രീജീവിതത്തിനു കല്‍പ്പിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന ആദര്‍ശശുദ്ധിക്കേറ്റ വിള്ളലായിരുന്നു അത്. മാതാവായിരിക്കുന്നിടത്തോളം മഹനീയമായി സ്ത്രീജീവിതത്തില്‍ മറ്റൊന്നുമില്ലെന്നു കരുതപ്പെട്ടിരുന്ന ഒരു കാലത്തിന്റെ കവി പുതുകാലം കൊണ്ടുവന്ന മൂല്യസംഘര്‍ഷങ്ങളെ അനുഭവിച്ചതിന്റെ ഫലമായിരുന്നു, ആ കവിത.വിദ്യാഭ്യാസത്തില്‍ ഉല്‍ക്കര്‍ഷേച്ഛുവായി മകനെ വിട്ടുപോയ അമ്മക്ക് മകന്റെ ശൈശവത്തോടൊപ്പം ജീവിതോല്ലാസത്തിന്റെ സംഗീതവും നഷ്ടപ്പെടുന്നു. മക്കളെ മാറില്‍ ചേര്‍ത്തു നില്‍ക്കുന്ന ഗേഹിനിമാരുടെ ജീവിതോല്ലാസം ഉല്‍ക്കര്‍ഷേച്ഛുവായ അമ്മയുടെ ജീവിതത്തിനില്ല. മടക്കയാത്രയില്‍, വണ്ടിയില്‍ നിന്നും പുറത്തേക്കു നോക്കുന്ന അമ്മ കാണുന്നത് മക്കളെ മാറില്‍ ചേര്‍ത്തു നില്‍ക്കുന്ന വിദ്യാഹീനരായ അമ്മമാരെയാണ്. വിദ്യാസമ്പന്നയായ താനും വിദ്യാഹീനരായ അമ്മമാരും അവളുടെ മനസ്സില്‍ താരതമ്യം ചെയ്യപ്പെടുന്നു. കവി എഴുതുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്'ഏതാറ്റിന്‍വക്കത്തും ഏതാലിന്ചോട്ടിലുംഏതൊരു മണ്‍കുടില്‍ തന്‍ മുറ്റത്തും നില്ക്കുന്നുനോക്കുന്നു പുഞ്ചിരി തൂകുന്നുമക്കളെ മാര്‍ചേര്‍ത്ത ഗേഹിനിമാര്ഈ വിദ്യാഹീനമാര്‍ കേള്ക്കാതൊഴിപ്പീലജീവിതോല്ലാസത്തിന് സംഗീതത്തെ'ഉല്‍ക്കര്‍ഷേച്ഛുവായ അമ്മ ജീവിതോല്ലാസത്തിന്റെ സംഗീതത്തെ കേള്‍ക്കാതെ ഒഴിച്ചുവിട്ടവളാണ്.വിദ്യാഹീനമാര്‍ പോലും ചെയ്യാത്തതാണ് വിദ്യാസമ്പന്നയായവള്‍ക്കു ചെയ്യേണ്ടി വരുന്നത്. വിദ്യ ഫലശൂന്യമാകുന്ന സന്ദർഭവുമാണിത്.
ഈ ജീവിതോല്ലാസത്തിന്റെ നിരാസം അന്യമനുഷ്യര്‍ക്കിടയിലല്ല, അമ്മയ്ക്കും മകനുമിടയില്‍ പോലും മതിലുകള്‍ തീര്‍ക്കുന്നതാണ്. ബാലാമണിയമ്മയുടെ കവിത പ്രശ്‌നത്തിന്റെ സാകല്യത്തിലുള്ള കാഴ്ച്ചയെ നല്‍കുമ്പോള്‍ തന്നെ ആദര്‍ശഭാരം പേറിനില്‍ക്കുന്ന രചനയാണ്.
കേരളത്തിന്റെ പില്‍ക്കാലത്തെ സ്ത്രീയുടെ ചരിത്രം കവി ഉന്നയിച്ച ഈ പ്രശ്‌നത്തെ ഏറ്റെടുക്കുമ്പോഴും ആണ്‍ - പെണ്‍ സമത്വത്തെ കുറിച്ച്, സ്ത്രീശാക്തീകരണത്തെ കുറിച്ച്, സ്ത്രീ വിമോചനത്തെ കുറിച്ച്, പൊതുമണ്ഡലത്തിലും രാഷ്ട്രീയത്തിലും സ്ത്രീകളുടെ പ്രാതിനിധ്യത്തെ കുറിച്ച്...ഒക്കെ നമ്മുടെ സമൂഹം ചര്‍ച്ച ചെയ്യുമ്പോഴും സവിശേഷമായ രീതിയില്‍ നമ്മളില്‍ വീണ്ടും തുടരുന്നുണ്ട്. കലാപൂര്‍ണ്ണയില്‍ സംഗീത ചേനംപുല്ലി എഴുതിയ കവിത ഇതിന്റെ ഒരു തെളിവാണ്. ബാലാമണിയമ്മയുടെ കവിതയെ ഇപ്പോള്‍ ഓര്‍ക്കുന്നതിനു എനിക്കു നിമിത്തമായത് സംഗീതയുടെ കവിതയാണ്. സംഗീതയുടെ കവിതയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനവും പ്രസക്തവുമായ വരികള്‍ ഏതാണ്? 'കുഞ്ഞിന്റെ സ്വപ്നത്തിലേക്കു
വിരുന്നു ചെല്ലാന്‍ പറ്റാത്തത്രയും
തിരക്കെന്തായിരുന്നു എനിക്ക്'
അമ്മയുടെ അബോധത്തിലെ ഈ ചോദ്യമാണ് ഈ കവിതയെ നിര്‍മ്മിച്ചതെന്ന് ഞാന്‍ കരുതുന്നു. നമ്മുടെ വ്യവസ്ഥാപിതകുടുംബവ്യവസ്ഥ കെട്ടിയേല്‍പ്പിക്കുന്ന പശ്ചാത്താപമോ കുറ്റബോധമോ ഈ വാക്കുകളിലുണ്ട്. ഒരു പക്ഷേ, സംഗീതയുടെ തലമുറയായിരിക്കണം ഇത് കൂടുതലായി അനുഭവിച്ചത്. ബാലാമണിയമ്മയുടെ കവിതയില്‍ ഇത് വളരെ മുന്നേ വളരെ നന്നായി രേഖിതമായിട്ടുണ്ടെന്നു നാം കണ്ടു. അങ്ങനെ, സംഗീതയുടെ കവിത ബാലാമണിയമ്മയുടെ കവിതയുടെ തുടര്‍ച്ചയാകുന്നു. ഉദ്യോഗസ്ഥകളോ വിദ്യാഭ്യാസത്തില്‍ ഉല്‍ക്കര്‍ഷേച്ഛുക്കളോ ആയ കുടുംബിനികള്‍ അനുഭവിക്കുന്ന സംഘര്‍ഷങ്ങളാണ് അബോധത്തില്‍ നിന്നും ഈ കവിതയെ ഉണര്‍ത്തുന്നത്. സംഗീതക്ക് തന്റെ കവിത ജീവിതാനുഭവത്തിന്റെ തുടര്‍ച്ചയാണ്. ബാലാമണിയമ്മയുടെ കവിത സൃഷ്ടിക്കുന്ന ഉജ്ജ്വലമായ വൈകാരികതയോ ഭാവതീവ്രതയോ സംഗീതയുടെ കവിത സൃഷ്ടിക്കുന്നില്ലെന്നും പറയണം.
'ഞാന്‍ ജീവിതത്തിലായിരുന്നു
എന്നു മാത്രം
അവനോടുത്തരം പറഞ്ഞു'
സംഗീതയുടെ കവിതയിലെ അമ്മയുടെ ഈ മറുപടി കുഞ്ഞിനു മനസ്സിലാകാത്തതും തന്റെ 'കുറ്റബോധത്തെ' ശമിപ്പിക്കുന്നതും മാത്രമാണ്. എന്നാല്‍, കാലമെത്തിക്കുന്ന പ്രശ്‌നലോകത്തെ സംഗീതയുടെ കവിതയും ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നു. സംഗീതയുടെ കവിത ഉല്‍ക്കര്‍ഷേച്ഛുക്കളായ സ്ത്രീകളുടെ അബോധത്തെ, മനോലോകത്തെ നമ്മുടെ മുന്നില്‍ വിവൃതമാക്കുന്നു. ബാലാമണിയമ്മയുടെ കവിതയില്‍ ആവിഷ്‌കൃതമായ പ്രശ്‌നം നമ്മളില്‍ ഇപ്പോഴും നിലനില്‍ക്കുന്നുണ്ടെന്നും അതു പരിഹൃതമായിട്ടില്ലെന്നും സംഗീത രചിച്ച കവിത സൂചിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്.
ഈ കവിത ആരുടേതാണ്?
എന്റെയോ അവന്റെയോ?'
എന്ന സംശയത്തിലാണ് ആ കവിത തീരുന്നത്.എനിക്ക് സംശയമില്ല, ഈ കവിത അമ്മയുടേതാണ്.
കേരളത്തിന്റെ പില്‍ക്കാലത്തെ സ്ത്രീയുടെ ചരിത്രം കവി ഉന്നയിച്ച ഈ പ്രശ്‌നത്തെ ഏറ്റെടുക്കുമ്പോഴും ആണ്‍ - പെണ്‍ സമത്വത്തെ കുറിച്ച്, സ്ത്രീശാക്തീകരണത്തെ കുറിച്ച്, സ്ത്രീ വിമോചനത്തെ കുറിച്ച്, പൊതുമണ്ഡലത്തിലും രാഷ്ട്രീയത്തിലും സ്ത്രീകളുടെ പ്രാതിനിധ്യത്തെ കുറിച്ച്...ഒക്കെ നമ്മുടെ സമൂഹം ചര്‍ച്ച ചെയ്യുമ്പോഴും സവിശേഷമായ രീതിയില്‍ നമ്മളില്‍ വീണ്ടും തുടരുന്നുണ്ട്. കലാപൂര്‍ണ്ണയില്‍ സംഗീത ചേനംപുല്ലി എഴുതിയ കവിത ഇതിന്റെ ഒരു തെളിവാണ്. ബാലാമണിയമ്മയുടെ കവിതയെ ഇപ്പോള്‍ ഓര്‍ക്കുന്നതിനു എനിക്കു നിമിത്തമായത് സംഗീതയുടെ കവിതയാണ്. സംഗീതയുടെ കവിതയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനവും പ്രസക്തവുമായ വരികള്‍ ഏതാണ്? 'കുഞ്ഞിന്റെ സ്വപ്നത്തിലേക്കു
വിരുന്നു ചെല്ലാന്‍ പറ്റാത്തത്രയും
തിരക്കെന്തായിരുന്നു എനിക്ക്'
അമ്മയുടെ അബോധത്തിലെ ഈ ചോദ്യമാണ് ഈ കവിതയെ നിര്‍മ്മിച്ചതെന്ന് ഞാന്‍ കരുതുന്നു. നമ്മുടെ വ്യവസ്ഥാപിതകുടുംബവ്യവസ്ഥ കെട്ടിയേല്‍പ്പിക്കുന്ന പശ്ചാത്താപമോ കുറ്റബോധമോ ഈ വാക്കുകളിലുണ്ട്. ഒരു പക്ഷേ, സംഗീതയുടെ തലമുറയായിരിക്കണം ഇത് കൂടുതലായി അനുഭവിച്ചത്. ബാലാമണിയമ്മയുടെ കവിതയില്‍ ഇത് വളരെ മുന്നേ വളരെ നന്നായി രേഖിതമായിട്ടുണ്ടെന്നു നാം കണ്ടു. അങ്ങനെ, സംഗീതയുടെ കവിത ബാലാമണിയമ്മയുടെ കവിതയുടെ തുടര്‍ച്ചയാകുന്നു. ഉദ്യോഗസ്ഥകളോ വിദ്യാഭ്യാസത്തില്‍ ഉല്‍ക്കര്‍ഷേച്ഛുക്കളോ ആയ കുടുംബിനികള്‍ അനുഭവിക്കുന്ന സംഘര്‍ഷങ്ങളാണ് അബോധത്തില്‍ നിന്നും ഈ കവിതയെ ഉണര്‍ത്തുന്നത്. സംഗീതക്ക് തന്റെ കവിത ജീവിതാനുഭവത്തിന്റെ തുടര്‍ച്ചയാണ്. ബാലാമണിയമ്മയുടെ കവിത സൃഷ്ടിക്കുന്ന ഉജ്ജ്വലമായ വൈകാരികതയോ ഭാവതീവ്രതയോ സംഗീതയുടെ കവിത സൃഷ്ടിക്കുന്നില്ലെന്നും പറയണം.
'ഞാന്‍ ജീവിതത്തിലായിരുന്നു
എന്നു മാത്രം
അവനോടുത്തരം പറഞ്ഞു'
സംഗീതയുടെ കവിതയിലെ അമ്മയുടെ ഈ മറുപടി കുഞ്ഞിനു മനസ്സിലാകാത്തതും തന്റെ 'കുറ്റബോധത്തെ' ശമിപ്പിക്കുന്നതും മാത്രമാണ്. എന്നാല്‍, കാലമെത്തിക്കുന്ന പ്രശ്‌നലോകത്തെ സംഗീതയുടെ കവിതയും ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നു. സംഗീതയുടെ കവിത ഉല്‍ക്കര്‍ഷേച്ഛുക്കളായ സ്ത്രീകളുടെ അബോധത്തെ, മനോലോകത്തെ നമ്മുടെ മുന്നില്‍ വിവൃതമാക്കുന്നു. ബാലാമണിയമ്മയുടെ കവിതയില്‍ ആവിഷ്‌കൃതമായ പ്രശ്‌നം നമ്മളില്‍ ഇപ്പോഴും നിലനില്‍ക്കുന്നുണ്ടെന്നും അതു പരിഹൃതമായിട്ടില്ലെന്നും സംഗീത രചിച്ച കവിത സൂചിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്.
ഈ കവിത ആരുടേതാണ്?
എന്റെയോ അവന്റെയോ?'
എന്ന സംശയത്തിലാണ് ആ കവിത തീരുന്നത്.എനിക്ക് സംശയമില്ല, ഈ കവിത അമ്മയുടേതാണ്.
സംഗീത ചേനംപുല്ലി എഴുതിയ കവിത:
"ഇന്നുച്ചയുറക്കത്തിൽ 
കുഞ്ഞൊരു സ്വപ്നം കണ്ടു
സ്വപ്നത്തിൽ
സ്പൈഡർമാനും ബാറ്റ്മാനും
അവനെ വന്നുമ്മവച്ചു
ഭയക്കാതെ പതറാതെ
വിജയശ്രീലാളിതനായി
അവനതേറ്റു വാങ്ങിയത്രേ
സംഭവം നടന്ന ഉമ്മറപ്പടി
ചുറ്റുമുണ്ടായിരുന്ന ആളുകൾ
വസ്തുക്കൾ
അണിഞ്ഞിരുന്ന മാസ്ക്
എല്ലാ വിശദാംശങ്ങളും
അവനോർമ്മയുണ്ട്
ഒരു സംശയം മാത്രം
എന്റെ സ്വപ്നത്തിൽ വരാതെ
അമ്മ എവിടേക്കാണ് പോയത്
ഞാനുമതാലോചിച്ചു
കുഞ്ഞിന്റെ സ്വപ്നത്തിലേക്കു
വിരുന്നു ചെല്ലാൻ പറ്റാത്തത്രയും
തിരക്കെന്തായിരുന്നു എനിക്ക്
ഞാൻ ജീവിതത്തിലായിരുന്നു
എന്നു മാത്രം
അവനോടുത്തരം പറഞ്ഞു
അപ്പോൾ വേറൊരു സംശയം
ഈ കവിത ആരുടേതാണ്?
എന്റെയോ അവന്റെയോ?"
